Yeni çek kanunu, yeni sorunlar …


Çek Kanunu’ndaki aksaklıklar Meclis gündeminde

CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu, yürürlüğe giren yeni Çek Kanunu’nun uygulamasında yaşanan aksaklıkları TBMM Gündemine taşıdı.
CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu, Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in yazılı olarak yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na bir soru önergesi verdi. Türkiye’de karşılıksız çek nedeniyle mağdur olan 1 milyon 700 bin kişinin olduğunu bildiren Kulkuloğlu, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 20 Aralık’ta yürürlüğe girdiğini, ancak uygulamada bu kanunun uygulanmasında bir kargaşa yaşandığını ifade etti.

Karşılıksız çek nedeniyle hapis yatan kişilerin yeni kanundan yararlanmak istediklerinde özellikle cezaevi savcılarının kanunun uygulanması yönünde yapmış olduğu yorumların mağdurların en az 6 ay daha cezaevinde kalmalarına neden olacak nitelikte olduğunu kaydeden Kulkuloğlu, karşılıksız çek nedeniyle hapis cezası almış ve cezasının bir bölümünü çekmiş kişilerin geri kalan hapis cezasını adli para cezası olarak ödeyip serbest kalmak istediklerinde taleplerinin reddedildiğini, çek alacaklısı ile kanunun belirttiği şekilde anlaşmaya varan kişilerin de hapis cezasının sonlandırılmadığını belirtti.

Kulkuloğlu, Bakan Ergin’in şu soruları yanıtlamasını istedi:
“-5941 sayılı Çek Kanunu’nun uygulanmasına ilişkin Bakanlığınız tarafından hazırlanan herhangi bir tüzük, yönetmelik çalışması mevcut mudur? Eğer mevcut ise savcılıkların bu tüzük ve yönetmeliğe aykırı yanlış uygulamaları konusunda Bakanlığınızca herhangi bir yasal işlem yapılacak mıdır?

-Şayet Bakanlığınızca 5941 sayılı Çek Kanunu’na ilişkin tüzük, yönetmelik çalışması mevcut değil ise yukarda izah ettiğimiz mağduriyetleri engellemek için herhangi bir çalışma yapmayı düşünüyor musunuz?

-5941 sayılı Çek Kanunu ile devri iktidarınızda çek mağdurlarının sorunlarını çözdüğünüzü defalarca dile getirdiniz. Ancak, uygulamada da bu kanunun Çek mağdurlarını daha da mağdur ettiğinizi göstermektedir. Bütün bunlara rağmen 5941 sayılı Çek Kanunu’nun mağduriyetleri çözdüğüne halen inanmakta mısınız?”

23 Aralık 2009

elif,  23.aralık.2009

14 responses to “Yeni çek kanunu, yeni sorunlar …

  1. taksim kutlamalarında bazı çek suçundan arananlarıda tutuklamışlar ;söyledik ama anlatımıyoruz çek mağdurlarının kontrolleri için çinden yeni makineler getirmişler o sebeple kafanızda ne yapacağınızı netleştirin admine sordum ;ancak ANAYASA MAHKEMESİ için ilgili gün ve açıklamayı yapmadı o sebeple artık yolda yürürken kolunuza kestanecimi girer, yoksa simitçimi yada noel kılıklı birimi yada milli piyango satıcısımı bu sizin şansınıza bağlı ,şu işler nezaman netleşecek ? adminden nezaman cevap çıkar…!

    • Sn hukucu
      şu makinalar hakkında biraz bilgi verseniz
      hazır iş güç yokken proje departmanımızda mevcutken bizde burda yerli üretime başlasak
      hani türkiyeden başka iki ülkede daha çeke ceza var deniyorya gerçi yok o ülkelerde de ceza kaltı dediler ama hani kalkmadıysa ihracata da başlarız ne dersiniz

      • ya elif ilgili makinalar ,anlatıp reklam yapmakta istemiyorum , çok yakında gelişmiş robot getirecekler merak etme o robotta onları kovalayacak teknoloji ilerliyor hergün yeni el bilgisayaları vb kişiyi robot resiminden tanıma ilgili cihazlar çıkıyor sen bunları elif ekonomiyi kalkındırmak için icatı falan unut biz bu analamda ancak tüketici oluruz canım kardeşim onlarda üretip bize satarlar ..!

        • Eski Roma şairlerinden Lukrus “İnsanlar bir idareden yıldılar ve idarecilerden öç aldılar. Kral devrildi ama insanlar kendiliklerinden bir çok yasanın tutsağı oldular” der.

          Oysa ki; yasaya saygıdan büyük ahlak olmaz. Tutsaklığın en büyüğü de yasaların zincirleriyle bağlananlardır.

          Bir caniyi, bir hırsızı, bir ahlaksızı, yakalamak için kullanılması gereken cihazları, mağdurları yakalamak için kullananlar bir gün yaptıklarının yanlış olduğunun farkına varacak ve tutsaklıktan kurtulacaklardır diye düşünüyorum..

  2. Yeni Çek Yasası seçim yatırımı oldu

    01 ocak 2010 hürriyet

    Ege Bölgesi Sanayi Odası Meclis üyesi Salih Esen, TBMM’de kabul edilen Çek Yasası’nın çok önemli sonuçlarının olmasına rağmen, iş dünyasının konuyu yeteri kadar dikkate almadığını öne sürdü.

    Yasanın siyasi bir yatırım olduğunu belirten Esen, “Bu bir seçim yatırımı. Daha açık bir deyişle erken seçimin habercisi” diye konuştu.
    Sıkıntılar
    Esen, yasanın aslında bir erken seçim habercisi niteliğinde olduğunu ifade ederek sorunun kökten çözülmediğini belirtti, “Geçmişin sıkıntıları, alacaklıların sırtından halının altına süpürülmüştür. Kanunu sağlıklı kabul etmek yanlış olur. Sıkıntılar 1-2 yıl içinde kendisini yeniden gösterecek” şeklinde konuştu.

    • alacaklıların sıkıntıları!
      borçlunun sıkıntıları?
      bu adamlar hep alacaklı olacaklarını mı sanıyorlar acaba….

    • Sayın Salih Esen Plastik firmasının sahibidir.

      Türkiye’de ki tüm bayilerinden Kampanya adı altında mal teslimi yapmadan Vadeli Çek lerini toplayan bir sistem içersinde çalışır.

      Yani her şart altında alacaklıdır. Vade tarihinde çeki karşılıksız çıkan bayisinin çekini müşteri çeki ile değiştirilmesini ister, değiştirilmezse bayi bir daha mal alamaz..

      “Geçmişin sıkıntıları alacaklılar üzerinden halının altına süpürüldü”ğü beyanı ise; konuşmasının bir önceki bölümünde “yasanın aslında bir erken seçim habercisi niteliğinde olduğu” İfadesiyle bir bütünlük teşkil etmektedir.

      Satır arasından benim okuduğum, hükümet seçim yatırımını alacaklılar üzerinden yapmıştır. demek istiyor herhalde..

      Biz mağdurlar üzerinden :))

  3. Bumin Doğrusöz
    Yeni Çek Kanunu’nun ilginç düzenlemeleri
    28.12.2009

    Geçen günlerde, çeki, hukuksal durumunu ve çek suçlarını düzenleyen 5941 sayılı Çek Kanunu 20.12.2009 günlü Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu kanunla, önceki 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkındaki Kanun yürürlükten kaldırıldı. Ancak eski kanun bazı koşulların varlığı halinde geçici bir süre daha uygulanma alanı bulabilecek.
    5941 sayılı kanun, çek defterlerinin içeriklerini, çek düzenlenmesini, kullanımını, çek hamillerinin korunmalarını ve kayıtdışı ekonominin denetim altına alınması önlemlerine katkıda bulunmaya ilişkin esasları, çekin karşılıksız çıkması ve belirlenen diğer yükümlülüklere aykırılık hallerinde ilgililer hakkında uygulanacak yaptırımları düzenlemektedir.
    Çek Kanunu özellikle hamiline çek düzenlenmesini kısıtlamış, özel koşullara bağlamıştır. Bu koşullar incelendiğinde kişilerin adeta hamiline çek kullanmaktan caydırılmaya çalışıldığı açıkça görülmektedir. Hamiline çek konusunu geçen günlerde Veysi Seviğ Hoca köşesinde ayrıntılı olarak irdelediği için (Bkz. 22.12.2009 günlü Referans gazetesi), burada tekrar bu konuya girmiyorum.
    Ancak Çek Kanunu incelendiğinde çok ilginç düzenlemelere de rastlamak mümkündür.
    Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenlerin yasaklılık durumuna ilişkin adli sicil kayıtlarını, açık kimliklerini saptamak için fotoğraflı nüfus cüzdanı, pasaport veya sürücü belgesi örneklerini, yerleşim yeri belgelerini, vergi kimlik numaralarını, tacir olanların ayrıca ticaret sicili kayıtlarını, esnaf ve sanatkâr olanların ise esnaf ve sanatkâr sicili kayıtlarını almak ve çek hesabının kapatılması halinde bunları, hesabın kapatıldığı tarihten itibaren on yıl süreyle saklamakla yükümlü tutulmuşlardır.
    Çek hesabı ilgilinin, vekilin veya yasal temsilcisinin imzası olmadan açılamayacaktır. Çek hesabı açılmasını veya mevcut çek hesabından çek defteri verilmesini isteyen kişi, her defasında tacir veya esnaf ve sanatkâr olup olmadığı ve kendisi hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığı hususunda bankaya yazılı beyanda bulunur. Tüzelkişiler adına verilecek beyannamede ayrıca, tüzelkişinin yönetim organında görev yapan, temsilcisi olan veya imza yetkilisi olan kişilerin çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmadığı da belirtilecektir.
    Bu düzenlemelere göre bir tüzelkişinin çek hesabı olabilmesi veya mevcut hesabından çek defteri alabilmesi için yönetim organında görev yapanların, temsilcisi olanların veya imza yetkilisi olan kişilerin haklarında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunmaması gerekmektedir.
    Bütün tüzelkişiler ve sermaye şirketleri, şimdi bu organ veya görevlerde bulunanların durumlarını gözden geçirmek zorundadır. Aksi halde çek defterleri olamayacaktır.
    Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı bulunan kişinin, bu suçtan verilen adli para cezasını ödemiş olması veya ödeyememesi sebebiyle hapis cezasını çekmiş olması halinde dahi bu yasak en az üç yıl daha süreceği için, bu kişinin çalışma hürriyeti bize göre bu süre zarfında kısıtlanmış olmaktadır. Kanun infaz edilmiş bir cezanın sonuçlarını, cezanın infazından sonraya da taşıyarak bir özgürlüğü kısıtlamıştır. Bu düzenlemenin anayasa karşısındaki durumu bizce tartışılması gereken bir husustur.
    Karşılıksız çıkan çeklerde çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlü olan kişi, doğal olarak, çek hesabı sahibidir. Çek hesabı sahibinin tüzelkişi olması halinde, bu tüzelkişinin mali işlerini yürütmekle görevlendirilen yönetim organının üyesi, böyle bir belirleme yapılmamışsa yönetim organını oluşturan gerçek kişi veya kişiler, çek karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlü tutulmuşlardır. Bu düzenlemeye göre karşılıksız çek sorumluluğu, mali işlerden sorumlu yönetim kurulu üyesi varsa o, yoksa bütün yönetim kurulu üyeleridir. Burada yönetim kurulu üyesinin şirketi temsile yetkili olup olmadığı ayrımın yapılmaması da bize göre yanlıştır.
    İlginç sayılabilecek bir diğer düzenleme de kanunun 4. maddesinde yer almıştır. Bu düzenlemeye göre hamiline çek hesabı sahiplerinin açık kimlikleri, adresleri, vergi kimlik numaraları, bu hesaplardan ödeme yapılan kişilere ait bu bilgiler ile bu kişilere yapılan ödemelerin tutarları ve üzerinde vergi kimlik numarası bulunmayan çeklere ilişkin bilgiler, Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirilecektir.
    Tacir tüzelkişi veya onun faaliyetleri ile ilişkilendirilmek kaydıyla, tüzelkişinin gerçek kişi ortakları, ortakların ilgili bulunduğu veya tüzelkişinin veya ortaklarının etkisi altında bulundurduğu gerçek kişiler ile tüzelkişinin yönetim organında görev alan veya temsilcisi sıfatını taşıyan gerçek kişiler adına açılmış olan çek hesapları, tacir tüzelkişiye ait kabul edilir. Söz konusu ilişkinin varlığına yönelik emarelerin bulunması halinde, hesabın bulunduğu banka şubesi durumu Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirir.
    Bu durumda tüzelkişiler ve özellikle sermaye şirketleri, gerçek kişi ortaklarının, ortakların ilgili bulunduğu veya tüzelkişinin veya ortaklarının etkisi altında bulundurduğu gerçek kişiler ile tüzelkişinin yönetim organında görev alan veya temsilcisi sıfatını taşıyan gerçek kişilerin de çek kullanımlarını bilmek ve izlemek durumundadırlar. Bu konuda halka açık şirketlerin durumu pek zordur. Bu düzenlemenin tüzelkişilere ne gibi sorunlar açacağını zaman gösterecektir. Hele bu sayılanların çeklerinin Maliye Bakanlığı’nca transfer fiyatlandırması konusu ile ilişkilendirilmesi veya bu çeklerin şirkete izafe edilmesi sonucu şirketin kayıtdışı faaliyetleri dolayısıyla düzenlemiş çek kabul edilmesi halinde, doğabilecek sorun ve ihtilafları düşünmek bile istemiyorum.

  4. Bu yeni yasa yılbaşından itibarenmii geçiyo benim elimde karşılığı olmayan 5 adet çek var banka bunlara şimdi 600 tl para verirmi beni bilgilendirirseniz sevinirim

    • çekler hangi tarihte karşılıksız çıktı ?

      her karşılıksız çek için bankanın ödemekle zorunlu olduğu bir tutar var. bu eskiden 400 tl civarında idi. şimdi 600 tl oldu.

  5. 25 Aralık 2009 Cuma — rahmiofluoglu

    CHP Çek Kanunun iptali için Anayasa Mahkemesine gidecektir. Kulkuloğlu’nun açıklamsı şöye:

    “Çek kanunun iptali için Anayasa Mahkemesine başvuracağız. Bunun için erteleme işlemlerinin tamamlanmasını bekleyeceğiz. Hapiste olanlar ve kaçak olanlar için bir aksilik olmasın istiyoruz. 15 Ocak 2010 gibi iptal başvurusunu yapmış oluruz.”

    CHP’nin şimdi hemen Anayasa Mahkemesine gitmeyip zamanlama yapmasının tek nedeni mağdurlara zarar vermemektir.

    Kulkuloğlu’nun soru önergesi

    Kulkuloğlu tahliyelerin gecikmesi ve 5941 sayılı kanunla ilgili yaşanan sıkıntılar için Adalet Bakanına soru önergesi verdi. Soru Önergesini okumak için tıklayınız.

    Av.Rahmi ofluoğlu nun sitesinden

  6. Vekaleten çek imzalayanların cezası ortadan kalkıyor

    Yeni Çek Kanunu ile ilgili yazılarıma avukatlar dahil birçok çek mağduru ve alacağını tahsil edemeyenden yüzlerce e-mail ve telefon geldi. Yeni yasayla ilgili bilinmeyen ve merak edilen konularla ilgili gelen sorulara mümkün olduğu kadar toplu cevap vermek istiyorum.

    Çek karnesini iade etmeyenlerin cezaları ortadan kalkar

    Yürürlükten kaldırılan 3167 sayılı Çek Kanunu’nun 13/1 maddesine göre karşılıksız çıkan çekten sonra bankalar tarafından ilgili kişiye tebliğinden itibaren 10 gün içinde elinde bulunan boş çek yapraklarını iade etmesi konusunda ihtarat çıkarılırdı. Bu ihtara da uymayıp çek karnesini iade etmeyenler hakkında bankalar suç duyurusunda bulunurdu. Bu yükümlülüğe uymayanlar hakkında açılan dava sonucunda Sulh Ceza Mahkemeleri ilgili kişiye 450 TL adli para cezası uygulardı. Bu para cezasının yatırmayan hükümlüler 4 gün ceza evinde yatmak zorunda kalırdı.

    Yeni Çek Kanunu’nda bu konuda yeni bir düzenleme yapılmayıp ve bu husus suç olarak ön görülmediği için halen infaz için bekleyen on binlerce kesinleşmiş mahkeme kararı, mahkemelerine iade edilerek lehe olan sonraki yasa gereği bu hükümlüler hakkında beraat kararı verilmesi gerekmektedir. Hatta hükmedilen para cezasını ödemeyerek cezaevinde bulunan hükümlülerin yasanın yürürlüğe girmesiyle bir an önce infazlarının durdurulup tahliye edilmesi gerekmektedir.

    Vekaleten çek imzalayanların durumu ne olacak?

    Yürürlükten kaldırılan önceki çek yasasına göre vekaleten çek keşide eden gerçek kişilerin hukuki ve cezai sorumluluğu bulunmaktaydı. Yine tüzel kişiler adına çek keşide eden ve şirketin ortağı olmayan kişilerin cezai sorumlulukları bulunmaktaydı. Ancak, yeni Çek Kanunu’nda gerçek kişiler adına vekaleten çek keşide eden ve yine şirketin ortağı olmayıp tüzel kişiler adına çek keşide eden kişilerin cezai sorumlulukları bulunmamaktadır. Bu şekilde önceki yasa döneminde çek keşide edip ceza alan kişilerin dosyalarının tekrar mahkemelerince değerlendirilip beraat etmeleri mümkündür.

    Bankalar karşılıksız çekten ne kadar sorumlu?

    YİNE yürürlükten kaldırılan 3167 sayılı Çek Kanunu’nun 16. maddesine göre karşılıksız çıkan çek miktarı kadar mahkemelerce para cezası verilmekteydi. Ancak yeni yasada bu hususta çek miktarı kadar değil, karşılıksız kalan miktara göre ceza verileceği düzenlemesi getirilmiştir. Bankalar her bir çek yaprağı için 600 TL yasal sorumluluğu da bulunduğu düşünüldüğünde karşılıksız çekin 600 TL’si düşüldükten sonra kalan kısım kadar kişi hakkında adli para cezası verilecektir.

    Vadesinden önce çek ibraz edilemeyecek

    YENİ yasanın geçici 1/5 maddesine göre 31.12.2011 tarihine kadar çekin üzerinde yazılı olan tarihe kadar, yani vadesinden önce çekin ödenmek için ilgili bankaya ibrazı geçersiz kılınmıştır. Bu düzenleme ile ekonomik kriz süresi dikkate alınarak vadeli çeklerin vadesinden önce bankaya ibraz edilerek keşide edenlerin mağduriyetinin önlenmesi ve piyasanın daha da krize sokulması engellenmiştir.

    Yetkili yer genişletildi, artık sadece iki yer yetkili değil

    ÖNCEKİ Çek Kanunu’nda çek suçlarına bakma görev ve yetkisi çekin ibraz edildiği yer ile şikayetçinin adresinin bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığı ve mahkemeleri yetkili iken yeni yasa ile yetki hususu biraz daha genişletilmiştir. Şöyle ki; ibraz yeri ve şikayetçinin adresinin bulunduğu yer yetkili sayıldığı gibi çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer Cumhuriyet Başsavcılığı ve mahkemesi de yetkili kılınmıştır. Önceki Çek Kanunu’nda belirttiğimiz gibi sadece iki yer yetkili kılınmış iken yeni yasa ile buna çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yerin Cumhuriyet Başsavcılığı da eklenerek yetki hususu iyice genişletilmiştir. Bunun uygulamada bir çok mahsuru olduğu daha önceki yasa uygulaması süresinde görülmüştür. Şöyle ki; birden fazla yer yetkili olduğu için ilgili savcılıklar kendini yetkili görmeyerek bir sonraki yetkili yere soruşturma dosyasını göndermekte, dosyalar bu suretle gidip gelmekte ve soruştuma süreci uzamakta ve şikayetçinin karar alma süreci uzamaktadır. Yetkili yere soruşturma dosyasını göndermekte, dosyalar bu suretle gidip gelmekte, soruştuma süreci ve şikayetçinin karar alma süreci uzamaktadır.

    AYDIN AYAYDIN VATAN

  7. bu yasa nasıl uygulanacak ve tahliye olan varmı dır varsa nasıl bir yol izlemiştir yasa çıkalı on gün olmasına rağmen ankara sincan cezaevinden tahliye olan olmamıştır .Olması veya yapmamız gereken nedir bilen varsa lütfen cevap versin de kardeşimi kurtaralım

  8. akp nin meclisde bizi engellediler muhalefet bu kanunun çıkmasını istemiyor söylemleri basında
    yazıldı.
    Muhalefet bu kanunun çıkmasını istiyordu ama bu ucube şekli ile değil . ucubelik kendisini hemen ortaya saldı tahliyelerde yaşananlar ve bundan sonra yapılacak itirazlar ve yargılama sürecinde yaşanacak olanlar da cabası.
    Meclisdeki konuşmalardan önergelerden tutum ve davranışlardan anlaşılıyorki bu konuyu en iyi irdeleyen ve anlayan chp olmuştur
    bu durumun yasa iptali için sonuca gidilmesinede yansıyacağı görülüyor. Umarım daha fazla gecikmeden adalet yerini bulur .

Yorum yaparak destek olabilirsiniz